Դինար (արժույթ)

Մուգ կանաչ ներկված ազգերը ներկայումս օգտագործում են դինար:
Բաց կանաչ ներկված ազգերը նախկինում օգտագործել են դինար:
Հարավսլավիայի պետությունները ստորին ձախ կողմում են:

Դինար, մի քանի երկրներում հիմնական արժույթ, այն պատմականորեն օգտագործվել է տարբեր ժամանակներում։

Ժամանակակից դինարի պատմական նախորդները ոսկե դինարն են, միջնադարյան մուսուլմանական կայսրությունների հիմնական մետաղադրամը, որն առաջին անգամ թողարկվել է Հիջրայի 77 (696-697) թվականին Աբդ ալ-Մալիկ իբն Մարվան խալիֆի կողմից։ Այս բառը ծագել է մ.թ.ա. 211 թվականին առաջին անգամ հատված Հին Հռոմի արծաթե դենարիուս մետաղադրամից։

Անգլերեն դինար բառը արաբերեն دينار (dīnār)-ի թարգմանությունն է, որը սիրիական լեզվում (dīnarā) փոխ է առնվել հունարեն δηνάριον (dēnárion)-ից, որն էլ լատիներեն dēnārius բառից է ծագել^[1]^[2]։

Ոսկե մետաղադրամը, որը հայտնի էր նաև դինարա (dīnāra) անունով, Հնդկաստան է ներմուծվել Քուշական կայսրության կողմից 1-ին դարում, որն ընդունվել է Գուպտայի կայսրության և նրան հաջորդողների կողմից մինչև 6-րդ դար^[3]^[4]։ Ժամանակակից ոսկե դինարը ներկայացնում է ոսկե ձուլակտորի մետաղադրամ, որը մինչ օրս որպես պաշտոնական արժույթ չի թողարկվել որևէ պետության կողմից։

Օրինական վճարամիջոց

Ներկայումս դինար կամ նմանատիպ անվանումներով արժույթ օգտագործող երկրներ

Երկրներ	Արժույթ	ISO 4217 կոդ
Ալժիր	Ալժիրյան դինար	DZD
Բահրեյն	Բահրեյնյան դինար	BHD
Իրաք	Իրաքյան դինար	IQD
Հորդանան	Հորդանանյան դինար	JOD
Քուվեյթ	Քուվեյթյան դինար	KWD
Լիբիա	Լիբիական դինար	LYD
Հյուսիսային Մակեդոնիա	Մակեդոնական դինար	MKN (1992–1993) MKD (1993− )
Սերբիա	Սերբիական դինար	RSD CSD (2003-2006)
Թունիս	Թունիսյան դինար	TND

20-րդ դարում դինար կոչվող արժույթ նախկինում օգտագործած երկրներ և տարածաշրջաններ

Երկրներ	Արժույթ	ISO 4217 կոդ	Օգտագործվել է	Փոխարինվել է
Աբու Դաբիի Էմիրություն	Բահրենյան դինար	BHD	1966–1973	ԱՄԷ դիրհամ
Բոսնիա և Հերցեգովինա	Բոսնիա և Հերցեգովինայի դինար	BAD	1992–1998	Բոսնիա և Հերցեգովինայի փոխարկելի մարկ
Խորվաթիա	Խորվաթական դինար	HRD	1991–1994	Խորվաթական կունա
Իրան	Իրանյան ռիալը բաժանվում էր սկզբում 1250, ապա 100 դինարի
Սերբիա	Սերբական դինար	n/a	1992–1998	Բոսնիա և Հերցեգովինայի փոխարկելի մարկ
Հարավային Եմեն	Հարավային Եմենի դինար	YDD	1965–1990	Եմենի ռիալ
Սուդան	Սուդանյան դինար	SDD	1992–2007	Սուդանյան ֆունտ
Հարավսլավիայի թագավորություն Հարավսլավիա Սերբիա և Չեռնոգորիա	Հարավսլավական դինար	YUD (1965–1989) YUN (1990–1992) YUR (1992–1993) YUO (1993) YUG (1994) YUM (1994–2003)	1918–2003	n/a

8-րդ դարի անգլիական արքա Մերսիայի Օֆֆայի պատրաստած աբբասյան դինարների կրկնօրինակները 774 թվականին հատվել են խալիֆ Աբու ալ-Մանսուրի կողմից` դարձերեսին ամփոփված Offa Rex մակագրությամբ^[5]^[6]։ Դրամահատները ակնհայտորեն արաբերեն չգիտեին, քանի որ արաբերեն տեքստը շատ սխալներ է պարունակում։ Նման մետաղադրամները կարող էին արտադրվել Մուսուլմանական Իսպանիայի հետ առևտրի համար։

Ծանոթագրություններ

↑ Oxford English Dictionary, Second edition, 1989, s.v. dinar; online version November 2010
↑ Versteegh, C. H. M.; Versteegh, Kees (2001). The Arabic Language. Edinburgh University Press. էջ 60. ISBN 978-0-7486-1436-3.
↑ Friedberg, Arthur L.; Friedberg, Ira S. (2009). Gold Coins of the World: From Ancient Times to the Present. Coin & Currency Institute. էջ 457. ISBN 978-0-87184-308-1.
↑ Mookerji, Radhakumud (2007). The Gupta Empire. Motilal Banarsidass. էջեր 30–31. ISBN 978-81-208-0440-1.
↑ British Museum
↑ Medieval European Coinage By Philip Grierson p.330

Արտաքին հղումներ

Malaysia: Kelantan collects Zakat in Shariah money

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դինար (արժույթ)» հոդվածին։

[1] Oxford English Dictionary, Second edition, 1989, s.v. dinar; online version November 2010

[2] Versteegh, C. H. M.; Versteegh, Kees (2001). The Arabic Language. Edinburgh University Press. էջ 60. ISBN 978-0-7486-1436-3.

[3] Friedberg, Arthur L.; Friedberg, Ira S. (2009). Gold Coins of the World: From Ancient Times to the Present. Coin & Currency Institute. էջ 457. ISBN 978-0-87184-308-1.

[4] Mookerji, Radhakumud (2007). The Gupta Empire. Motilal Banarsidass. էջեր 30–31. ISBN 978-81-208-0440-1.

[5] British Museum

[6] Medieval European Coinage By Philip Grierson p.330

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]